Στο χέρι της Κυβέρνησης η αναβάθμιση της εφοδιαστικής

(Ναυτεμπορική, 15.5.2011) Μέσα από το νομικό πλαίσιο εφοδιαστικής, θα εισαχθούν οι προϋποθέσεις διάκρισης λειτουργιών της εφοδιαστικής, καθώς και οι προϋποθέσεις κάλυψής τους. Από τις 3 λειτουργίες της εφοδιαστικής, δηλαδή τη μεταφορά, τη διαμεταφορά και τις εργασίες μέσα στην αποθήκη, η πρώτη υπόκειται σε πρόσφατους κανόνες του Ν. 3887/2010, δηλαδή κατοχή άδειας οδικού μεταφορέα, ένταξη σε κεφαλαιουχικές εταιρείες, ύπαρξη χώρου για parking (όχι φορτοεκφόρτωση) κλπ. Οι άλλες δύο είναι πλήρως ελεύθερες, δηλαδή δεν απαιτείται άδεια ασκήσεως επαγγέλματος για την εκτέλεση της δραστηριότητας του διαμεταφορέα και του αποθηκευτή εμπορευμάτων. ΑΔΕΙΕΣ – ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΕφόσον, λοιπόν, υπάρχουν ήδη προϋποθέσεις αδειοδότησης για μία εκ των δραστηριοτήτων (μεταφορείς), θα πρέπει το ευρύτερο να περιλαμβάνει τα επιμέρους, δηλαδή η αδειοδότηση εφοδιαστικής να περνά από όμοιες διαδικασίες αδειοδότησης. Αν αυτό δεν προκριθεί, τότε οι άλλες δύο δραστηριότητες θα πρέπει να λειτουργήσουν αυτόνομα σε μία ή και σε δύο άδεις. Στην περίπτωση αυτή, η σύνδεση με το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων θα είναι εξαιρετικά χαλαρή και η πιθανότητα ολοκλήρωσης μια ενιαία εφοδιαστικής αλυσίδας φαντάζει εξωπραγματική. Ο δίαυλος διασύνδεσης με τη μεταφορά θα είναι ανύπαρκτος και, συνεπώς, η εφαρμογή της όποιας μεταρρύθμισης εξαιρετικά αμφίβολη. Όμως, η τελευταία εκδοχή, η οποία και αμφισβητεί την υποχρεωτικότητα κοινής ένταξης, διαιρεί τον κλάδο και δεν καταλήγει στον κύριο στόχο του υπουργείου, που δεν είναι άλλος από την ενιαία εφοδιαστική αλυσίδα. Σήμερα, η ελεύθερη πρόσβαση στην αποθήκευση και στη διαμεταφορά δεν περιλαμβάνει κάποιο κριτήριο επαγγελματικής επάρκειας ή επάρκειας γνώσης. Η εκπαιδευτική ανεπάρκεια των συμμετεχόντων στην εφοδιαστική, ιδιαίτερα στα χαμηλότερα επίπεδα της ιεραρχικής πυραμίδας, αν και συγκαταλέγεται στα προβλήματα, είναι μια προϋπόθεση που δεν μπορεί να θεωρηθεί προαπαιτούμενο αδειοδότησης. Από την άλλη, η εξασφάλιση ενός κοινού κώδικα επικοινωνίας μεταξύ των επιχειρήσεων, αλλά και η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος μέσω της εφοδιαστικής για εμπορεύματα τρίτων, η στοχοθέτηση ολοκληρωμένης πολιτικής εφοδιαστικής για τα επόμενα χρόνια δεν μπορεί να υποκατασταθεί από έναν και μόνο κριτή, την αγορά. Χρειάζεται δηλαδή η δημιουργία μιας κατάλληλης δεξαμενής στελεχών κάθε βαθμίδας, που θα υποστηρίζουν αυτό το έργο, ανεξάρτητα από την υποχρεωτικότητά του. Μια πιθανή εφαρμογή αδειοδοτήσεων ή φίλτρων ελέγχου θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες εφαρμογής, λόγω της σημερινής ελεύθερης και ανέλεγκτης πρόσβασης, που ίσως να αποτελέσουν έναν επιπλέον λόγο απουσίας κανόνων. Με το παραπάνω σκεπτικό, διαμορφώνεται μια πρόταση αδειοδότησης των επιχειρήσεων, που βασίζεται στη διατήρηση της ελεύθερης πρόσβασης σε όλες τις δραστηριότητες της εφοδιαστικής, στην οργάνωση των επιχειρήσεων, στη διασφάλιση κοινού κώδικα επικοινωνίας, minimum εμπειρίας (προϋπηρεσίας) για την αδειοδότηση των νέων επιχειρήσεων, ενιαίας οργάνωσης της εφοδιαστικής και, πιθανώς, της εκπαιδευτικής επάρκειας των συμμετεχόντων στις λειτουργίες της. Η χορήγηση ταυτότητας στην επιχείρηση θα εξασφαλίσει τη λειτουργία της αγοράς με καλύτερες συνθήκες και θα δώσει στην πολιτεία εργαλεία χειρισμού της εφοδιαστικής. Αλλά και η ισορροπία των ενδοεφοδιαστικών δυνάμεων επιβάλλει τη δυνατότητα επέκτασης κάθε λειτουργίας προς το σύνολο της εφοδιαστικής. Η μεταφορά εμπορευμάτων υπέστη πρόσφατα ένα βίαιο άνοιγμα. Απελευθέρωση και υποχρεωτικότητα εταιροποίησης των επιχειρήσεων τις εξελίσσει εν δυνάμει διαμεταφορικές και διαχειριστικές αποθήκης, καλύπτοντας όλο το φάσμα της εφοδιαστικής, αναδεικνύοντας έτσι τα πλεονεκτήματα της μεταρρύθμισης.  ΚΕΝΤΡΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣΑπό την άλλη, η διαμεταφορά, δηλαδή το οργανωτικό και άυλο κομμάτι των Logistics συνδυάζεται σχεδόν πάντα με τη διαχείριση αποθηκευτικού χώρου, είτε με ταχείες διαδικασίες cross – docking και παροδική εναπόθεση είτε με συστηματική αποθήκευση. Παρ΄ όλα αυτά, η διαδικασία αυτή στερείται ταυτότητας και προϋποθέσεων – κανόνων εισόδου. Επίσης, το νέο πλαίσιο θα πρέπει να καλύπτει το σύνολο της εμπορευματικής μεταφορικής διαδικασίας, όπως και αν ονομάζεται αυτή και να καλύπτεται από τους ίδιους όρους. Έτσι, οι ταχυμεταφορικές υπηρεσίες και η μεταφορά αγαθών μέσω ΚΤΕΛ, που διεισδύουν στην εμπορευματική μεταφορά με αμφιβόλου νομιμότητας διαδικασίες, πρέπει να ακολουθήσουν κι εκείνες τις ίδιες προϋποθέσεις, αφού στην ουσία εκτελούν το ίδιο έργο διακίνησης αγαθών. Για τα μικρά κέντρα διανομής τα δεδομένα είναι πιο ξεκάθαρα. Η σημερινή κατάσταση με τους σταθμούς φορτοεκφόρτωσης του Π.Δ. 79/2004 θέτει ευέλικτες προϋποθέσεις που ξεκινούν από τα 250 τ.μ. για μικρά φορτηγά και από τα 800 τ.μ. για τα μεγάλα. Με τις μικρές αυτές απαιτήσεις, θα έπρεπε κάθε επιχείρηση να έχει άδεια λειτουργίας, όμως η νομοθεσία είναι λειτουργική σε όλη την Ελλάδα, πλην της Αττικής. Αντίθετα, χωροταξικές δυσλειτουργίες καθιστούν το πολεοδομικό κέντρο της Αττικής αφιλόξενο για αυτές τις επιχειρήσεις. Ίσως γιατί η νομοθεσία σχεδιάστηκε για χωροταξικούς σχεδιασμούς ισόρροπης ανάπτυξης, ενώ αποδεικνύεται ανεφάρμοστη στις περιπτώσεις εξυγίανσης πολεοδομικών κέντρων, αφού επιδιώκει την αυτονομία και τη διασπορά, προς όφελος της αστικής εξυπηρέτησης. Δεν είναι τυχαίο ότι ελάχιστες επιχειρήσεις εφοδιαστικής είναι σήμερα αδειοδοτημένες στην Αττική. Η νέα νομοθεσία, λοιπόν, κατάλληλα εφαρμοζόμενη στην Αττική, πρέπει να διαφέρει από την παλαιότερη, να ενισχύει τη συγκέντρωση επιχειρήσεων (consolidation), την πολυκεντρικότητα, το δημόσιο δίκτυο μεταφορών και να προβλέπει πρώτιστα την απορρόφηση των υπηρεσιών εφοδιαστικής από περιοχές που εξυγιαίνονται και πρέπει να μετεγκατασταθούν, ώστε πραγματικά να συμπληρώνει το σημερινό πλαίσιο αδειοδοτήσεων. Έτσι, θα καταλήξουμε σε 3 ταχύτητες εγκαταστάσεων : τους αυτόνομους σταθμούς του Π.Δ. 79/2004 χαμηλής δυναμικότητας, τα μέσης δυναμικότητας και υψηλής συγκέντρωσης κέντρα διανομής και τις συγκεντρώσεις υψηλής δυναμικότητας των Εμπορευματικών Κέντρων του Ν. 3333/2005. Οι παραπάνω αλλαγές μπορούν υπό προϋποθέσεις να μεταβάλουν το τοπίο της εφοδιαστικής. Είναι στο χέρι της κυβέρνησης και των συμμετεχόντων, αν η αλλαγή θα έχει θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα κι αν η εφοδιαστική θα αναβαθμιστεί σε αξιόπιστο πόλο έλξης φορτίων.                                                                                                                   Ι. Σιαμάς                                                                                                                  Logistics Engineer, MEng                                                                                                                  Πρόεδρος Δ.Σ.